Ném pao: Trao ánh mắt, gửi nụ cười

Rủ nhau lên Tây Bắc mùa xuân để được thử một lần ném pao, một lần được hòa mình vào không khí của những lễ hội tình yêu của đồng bào người Mông.

Chắc hẳn ai cũng đã từng nghe qua câu ca dao quen thuộc của người Mông:

“Anh ném pao
 Em không bắt
  Em không yêu
      Quả pao rơi rồi…
Nào em có tình,nào anh có tình thì đừng để pao rơi xuống đất
        Quả pao anh nem, quả pao em ném, đem cả lòng mình cho nhau
             Mắt không dời mắt, tay không ngừng tay, mà bao cuộc tình đã nói…”

Người Mông ở Tây Bắc có rất nhiều trò chơi dân gian đặc sắc nhưng phổ biến nhất vẫn là trò chơi ném pao. Quả pao hay còn được gọi là pa pao được khâu nối các miếng vải lanh thành trái tròn, to bằng quả cam, bên trong nhồi hạt lanh hoặc bông vải. Ngày nay, để tạo sắc màu cho quả pao, các thiếu nữ Mông còn dùng thổ cẩm của người Thái, hay lụa tơ tằm để trang trí thêm cho quả pao.

                        Những quả pao đầy màu sắc của người dân tộc Mông trên vùng cao Tây bắc.

Trò chơi ném pao được diễn ra ở những khu đất rộng tương đối bằng phẳng, người chơi được chia làm hai bên nam – nữ. Khoảng cách hai đội cách nhau khoảng 5 – 7 mét. Người ném pao phải thật khéo léo không để cho pao rơi xuống đất. Luật chơi được người chơi giao ước với nhau bằng số lần ném và số lần bắt được pao, nếu bên nào thua thì phải hát một bài hoặc làm một điều gì đó do đôi thắng quy định.

Ném pao là trò chơi phổ biến trong các lễ hội của đồng bào người Mông.

Quả Pao gắn liền với cuộc sống của người Mông, từ thời trẻ thơ cho đến khi về già, và đặc biệt là quả Pao như là một linh vật của tình yêu đôi lứa.

Quả pao gắn liền với cuộc sống của người Mông.

Chẳng biết quả pao và trò chơi ném pao có từ bao giờ, nhưng hình ảnh quả pao trong cuộc sống của những người Mông trên núi rừng Tây Bắc là không thể thiếu. Quả pao vừa là một trò chơi, vừa là một vật trang trí của các thiếu nữ Mông. Khi những người đàn ông người Mông mang khèn đi tìm vợ thì các cô gái Mông sẽ mang theo quả pao bên mình. Nếu chiếc khèn thể hiện sự mạnh mẽ của người đàn ông thì quả pao lại là biểu tượng của sự mềm mại, quyến rũ của các cô gái.

Quả pao tượng trưng cho vẻ đẹp dịu dàng của thiếu nữ vùng cao.

               

Những cô gái người Mông được học làm một quả pao tốt ngay từ khi còn bé.

Những người đàn ông Mông quan niệm rằng một người phụ nữ giỏi giang, đảm đang phải là người biết dệt vải, thêu thùa và biết làm quả pao. Quả pao tốt là những quả có đường khâu kín, khi cầm lên không cứng quá cũng không mềm quá. Theo phong tục tập quá của đồng bào người Mông thì quả pao đã trở thành một tiêu chí tìm vợ của những người đàn ông nơi rẻo cao này. Chính vì vậy, bất cứ thiếu nữ người Mông nào của núi rừng Tây Bắc cũng biết làm quả pao từ khi còn rất bé. Học cách làm quả pao tốt đã trở thành một bài học không thể thiếu trong mỗi gia đình người Mông.

 Ném pao là dịp để các chàng trai cô gái trao nhau ánh mắt nụ cười và tìm người bạn lòng cho riêng mình.

Chơi ném pao không đơn thuần chỉ là ném và bắt quả pao bay qua bay lại trong không trung mà còn là dịp để các đội trai gái trao ánh mắt, gửi nụ cười cho nhau. Khi các chàng trai cô gái tham gia ném pao chẳng may trúng tiếng sét ái tình thì sẽ cứ thế ném pao cho nhau, ném qua ném lại rồi giữa lấy quả pao ấy để lấy cơ tìm gặp nhau rồi bày tỏ tình cảm, nếu hợp nhau thì hẹn hò rồi chẳng mấy mà nên duyên vợ chồng.

Chơi ném pao, mọi nỗi buồn và mệt nhọc như được tam biến hết chỉ còn lại tiếng cười và miền vui.

Lên Tây Bắc mùa xuân, du khách sẽ có một trải nghiệm cực kì thú vị với lễ hội ném pao của những người Mông.

Ném pao trở thành một trò chơi ẩn chứa biết bao điều lý thú của các bản làng người Mông ở vùng Tây Bắc, Sơn La vào các dịp lễ hội và đặc biệt là dịp Tết. Lên Tây Bắc dịp đầu xuân du khách sẽ có dịp hòa mình vào không khí của mùa xuân rẻo cao, được thử sức mình ném pao, bắt pao như những chàng trai cô gái bản. Đây sẽ là một trải nghiệm khó có thể quên trong chuyến du xuân ở vùng cao Tây Bắc.

 Ngoc Van