Xòe Thái – Điệu múa say đắm lòng người

Tây Bắc là xứ sở của hoa ban, cũng là đất mẹ của nền vǎn hóa lâu đời và truyền thống vǎn nghệ dân gian độc đáo. Nơi đó cũng là quê hương của tộc người Thái, một trong những tộc người có một kho tàng âm nhạc dân gian phong phú, độc đáo và hấp dẫn. Khắp là hình thức hát thơ. Lời thơ thường được ngẫu hứng ngay khi hát, thường kết hợp với điệu múa Xòe độc đáo của người Thái.

 “Không xoè không vui, không xoè cây lúa không trổ bông, không xoè cây ngô không ra bắp, không xoè trai gái không thành đôi” – câu dân ca Thái từ ngàn xưa đã khẳng định vị thế điệu xoè trong đời sống người dân Thái đất này. Từ những cuộc vui nhỏ của gia đình như lễ mừng nhà mới, đám cưới, hỏi, cho đến những lễ hội lớn của bản làng như hội rằm tháng Giêng, tết xíp xí, lễ hội hái hoa ban, lễ mừng cơm mới… khó có thể vắng bóng điệu xoè hoà nhịp cùng lời ca, tiếng khắp trong thanh âm rộn ràng, tha thiết của những khèn bè, trống, chiêng, tằng bẳng, mắc hính…

Đêm hội múa xòe của người dân trong bản

Trong các dịp lễ, tết, sau khi thu hoạch mùa màng… bên cạnh các trò chơi sôi nổi như kéo co, đẩy gậy, ném còn… múa xòe vẫn là tâm điểm của mọi sự chú ý. Qua mỗi điệu xoè, người dân mô tả cuộc sống sinh hoạt, gửi gắm tâm tư tình cảm, khát vọng của mình. Các điệu xòe như: “Chim non mừng hoa mùa xuân”, “Mùa ban nở”, “Vui hội mùa”… đã xem bao lần mà không ai thấy chán mắt, lần nào xem cũng như bị hút hồn vào từng nhịp điệu như trong lời hát “Điệu xòe thương nhau”: “Điệu xoè, điệu xòe có từ bao giờ, mà vẫn mê say như thuở nào. Điệu xòe như thuở ban đầu chân đi nhịp nhàng mà sao bối rối… Em nâng chén rượu nồng, chén này mình trao nhau. Em nâng chén rượu này gửi về chị nơi xa…” . Vừa xoè, mọi người vừa hát đối đáp, tạo ra niềm vui hứng khởi, những trận cười sảng khoái.

Xòe Thái làm nao lòng người

 Văn hóa Thái còn gìn giữ được sáu điệu xòe cổ, điệu “khắm khen” tức điệu nắm tay nhau vòng tròn, biểu hiện cho tình đoàn kết các dân tộc anh em trong cộng đồng người Việt, điệu “khấm khăn mời lẩu” tức nâng khăn mời rượu tỏ lòng yêu quý và mến khách, điệu “phá xí” tức bỏ bốn, tượng trưng cho bốn phương trời đất, sự đoàn kết trao đổi, tình cảm của con người, điệu “đổn hôn” Tức tiến, lùi và nhào ra phía trước, lùi về sau thể hiện việc dẫu trời đất có giông bão, sóng gió nhưng tình cảm con người với con người luôn gắn chặt bên nhau, điệu “nhôm khăn” tức tung khăn thể hiện niềm vui mùa lúa thắng lợi, xây nhà mới, sinh con thêm cháu, cưới xin… điệu “ỏm lọm tốp mư” vòng tròn cổ tay thể hiện sự vui mừng gặp gỡ, bịn rịn khi chia tay nhau sau mỗi cuộc xòe.

Những cô gái Thái uyển chuyển trong điệu múa xòe

Xòe Thái có sự nhịp nhàng uyển chuyển của đôi chân theo nhịp khèn, trống rộn rã đến lúc cuồng nhiệt, múa xòe làm cho người lạ bỗng thành quen, ngồi trên nhà sàn uống rượu vừa múa xòe nghe hát dân ca thì cảm giác rất thư thái tuyệt vời.

                                        Múa xòe cũng được kết hợp với nhảy sạp

Múa xòe của các thiếu nữ xinh đẹp trắng hồng tựa như hoa ban nở, xòe say trong men rượu nếp, mọi người vừa nắm tay nhau xòe quanh đống lửa, vừa rót cho nhau chén rượu. Múa xoè đã tạo nên một văn hóa, phong tục xòe truyền thống và không thể thiếu trong cuộc sống của cộng đồng dân tộc Thái.

Múa xòe đã trở thành một nét văn hóa đẹp trong lòng người

                                                                                                theo : mocchauonline.